Çoğu ebeveyn çocuğu
olacağını ilk öğrendiği andan itibaren çocuğunu nasıl yetiştireceği ile ilgili
hayaller kurmaya başlar. Genellikle duyduklarımız, “çocuğumu telefon, tablet,
TV, bilgisayar vb araçlara maruz bırakmayacağım, çocuğumla her gün oyunlar oynayacağım,
zamanımızı verimli geçireceğiz, birlikte etkinlikler yapacağız” gibi
cümlelerdir. Lakin hayaller ve gerçek hayat her zaman uyuşmayabilir. İş
yükünüzün fazla olduğu, belki birçok toplantıya girip çıktığınız, kendinizi çok
yorgun hissettiğiniz, evinizde de yapacak işlerinizin olduğu ya da evinize
gidince sadece uzanıp dinlenmek istediğiniz bir günün sonunda çocuğunuz sizden
onunla oyun oynamanızı veya farkı bir etkinlik yapmanızı istese ne yaparsınız?
Çoğu ebeveyn, işten daha yeni geldim, yemek yapmam gerekli, çok yorucu bir
gündü biraz dinlenmek istiyorum gibi cevaplar vermekte ve farkında olarak ya da
olmadan çocukları bilgisayar, tablet veya telefona yönlendirmektedir. Yani,
çocuğunun ondan beklentisini karşılayamayacağı noktada ekranı gizli bir avutma
tekniği olarak kullanmaktadır.
Bu aşamada karşımıza
literatüre yeni girmiş bir kavram çıkmaktadır. “Elektronik emzik verme davranışı.” Yapılan araştırmalar annelerin bebeklerini
genellikle avutmak istediklerinde emzik verdiğini göstermiştir. Bebeklerin
oyuncak, anne sütü, uyku gibi farklı isteklerini emzikle karşılanarak, bebeğin
teselli bulması beklenir. Yaşı, emzik emme çağını geçmiş çocuklarda çocuğun
istediğini ebeveyn yapmak istemediğinde ya da yapamadığında; onu oyalamak veya
teselli etmek için çocuğun günlük hayatında yasak olan davranışa (telefon
oynamak, bilgisayar açmak, televizyon izlemek, vb.) izin verme durumuna
“elektronik emzik verme davranışı” kavramı kullanılabilir.
Sergilenen bu davranış
bir çeşit kaçıştır. Normal anlarda tv izlemesi ya da telefonda oynaması yasak
olan çocuk ebeveynin ona sağlayamayacağı durumu yaratarak, istediğini elde
etmiş olur. Her ağladığında susması için verilen emzik gibi yaşı biraz daha
ilerlemiş çocuğa elektronik eşyalar veya günlük hayatında yasak olan
materyaller tahsis edilerek, susması, oyalanması beklenir. Elektronik emziği bir
defa elde eden çocuk, ailesinden sürekli olarak onların yapamayacağı şeyler
isteyebilir. Mesela, her gün yorgun gelen anneden onunla oynamasını ister ya da
babadan dışarı çıkarmasını ister. Fakat ebeveynlerinin bu isteklerini o zaman
diliminde yap-a-mayacaklarını bilirler. İstekleri yerine getiremeyen ebeveynler
her defasında “bir defalık” diyerek günlük hayatta yasakladıkları durumları
serbest bırakırlar. Böylelikle çocuklar istediklerini elde etmiş olur.
Kaynak; Her Şey Aile İle Başlar, Dr. M. Serhat
Semercioğlu
Yorumlar
Yorum Gönder